Een uitneembare prothese (kunstgebit) is één van de meest gebruikte oplossingen voor het vervangen van ontbrekende tanden. Prothesen kunnen worden toegepast bij het ontbreken van een aantal tanden of kiezen; een partiële prothese, of bij het ontbreken van alle tanden en kiezen; een volledige prothese (kunstgebit). De kwaliteit en het uiterlijk van protheses zijn tegenwoordig veel beter dan vroeger. Vaak valt het vrijwel niet op dat iemand een prothese draagt.
Partiële prothese: plaat- of frameprothese
Als je een aantal tanden of kiezen kwijt bent, zorgt een partiële prothese ervoor dat je beter kunt bijten, kauwen en spreken. Daarnaast kan de partiële prothese ook het uiterlijk van je gebit verbeteren en worden bovendien de overige tanden beschermd tegen slijtage en bederf. Zonder de partiële prothese gaan de natuurlijke tanden namelijk scheef staan of kunnen ze verplaatsen. Afhankelijk van het materiaal waaruit de partiële prothese wordt vervaardigd, wordt een partiële prothese ook wel plaat- of frameprothese genoemd.
De behandeling
Afdruk van je gebit
Om ervoor te zorgen dat de prothese exact in je mond past, maakt de tandarts eerst een afdruk van je huidige gebit met een speciaal afdrukmateriaal. Een tandtechnicus gebruikt deze afdruk om een gipsmodel te maken. Aan de hand van dit model kan een model van kunsthars worden ontwikkeld. De tandarts plaatst dit model in je mond om de positie van je kaken ten opzichte van elkaar te bepalen. Vervolgens zal de tandarts dit model zo aanpassen dat de tandtechnicus weet hoe je tanden op elkaar aan moeten sluiten. De tandtechnicus zal de prothese hierop aanpassen.
Proefprothese
Er wordt eerst een proefprothese gemaakt die de tandarts in je mond zal passen. Voordat de tandarts een aantal laatste aanpassingen doet, zal hij je vragen hoe de prothese zit, voelt en eruit ziet. De proefprothese wordt vervolgens volledig afgewerkt door de tandtechnicus. Daarna is de prothese klaar voor gebruik. De tandarts zal het kunstgebit, direct nadat de tanden en kiezen eruit zijn, plaatsen. Op deze manier hoef je niet zonder tanden over straat. Het dient ook als een soort verband op de wonden.
Afspraak na plaatsing prothese
Na een paar weken zal de tandarts een nieuwe afspraak met je maken om te beoordelen hoe het dragen van de prothese je afgaat. Als er problemen zijn, kan de tandarts kleine aanpassingen doen.
Materiaal van de prothese
Volledige protheses worden van acryl (plastic) gemaakt. Partiële protheses kunnen ook geheel van acryl worden gemaakt (plaatprothese). Soms worden ze in een combinatie van acryl (voor de tanden) en metaal (voor het frame) gemaakt. Dit heet een frameprothese. De frameprothese is beter vast te zetten en minder omvangrijk. Een frameprothese is wel een stuk duurder.
Schoonmaken van de prothese
Als je een prothese hebt, is het verstandig deze goed schoon te houden. Een aantal tips om je prothese schoon te houden:
- Reinig de prothese dagelijks;
- Voor het reinigen van je prothese kun je gebruik maken van speciale reinigingsmiddelen en een (prothese)borstel. Het is van belang dat je de prothese afspoelt voordat je hem terug in de mond plaatst;
- Maak je prothese schoon in een bakje water of boven de wasbak. Als je hem dan laat vallen, is de kans klein dat de prothese wordt beschadigd;
- Poets je kaak en tong met een gewone tandenborstel;
- Heb je je prothese niet in je mond (bijvoorbeeld ’s nachts) bewaar hem dan in schoon water of in reinigingsmiddel;
- Gebruik voor het reinigen geen tandpasta, dit is te schurend voor je prothese.
Wennen aan een prothese
Een prothese zal anders aanvoelen dan je eigen tanden en het duurt even voordat je eraan gewend bent. In het begin kunnen er pijnlijke plekjes ontstaan, zogenaamde drukplekken. Het is belangrijk dat je de prothese toch inhoudt en een afspraak maakt met je tandarts om de problemen te verhelpen. Houd de prothese de eerste week ook ’s nachts in je mond. Daarna is het beter om de prothese ’s nachts uit te doen.